In 1944 besluit een 21-jarige Russische vrouw om voor de liefde een levensgevaarlijke reis door oorlogvoerend Europa te maken. Van de Zwarte Zee naar de Noordzee. Van Odessa naar Velsen. Dat ze die reis door nazi-Europa heeft volbracht is een wonder. Aan dat wonder dankt podcastmaker Willem Voogd zijn bestaan.
Baba, zijn oma, wordt verliefd op een Nederlandse man die tijdens de Tweede Wereldoorlog werkt in de haven van Odessa. In de herfst van 1942 wordt hij teruggeroepen naar Nederland. Een emotioneel afscheid volgt en ze beloven elkaar ooit weer te zien. Waar en hoe is op dat moment niet te zeggen. In 1944 besluit Baba de reis door oorlogsgebied te ondernemen om hem in Nederland weer te kunnen ontmoeten. Van deze reis doet zij verslag in haar memoires.
In 2021 reist haar kleinzoon Willem Voogd in haar voetsporen door Europa. Wat maakte zij mee? Hoe gevaarlijk was dat? Hoe ziet Europa er nu uit? En, wie was die man op wie ze verliefd werd?
Aflevering 1: Odessa
In Odessa is het een weerzien met oom Tolja en vriendin Sveta die Willem laten zien welk leven Baba daar leidde en hij ontmoet Lera en Masha die hem uitleggen waarom vrouwen in Odessa -nog altijd- hopen een man in het Westen aan de haak te slaan.
Aflevering 2: Boedapest
Ook nu is het voor vluchtelingen vrijwel onmogelijk om West-Europa te bereiken. In 2015 kwam een grote groep mensen vast te zitten op het treinstation Boedapest-Keleti. Premier Orbán van Hongarije verbood hen door te reizen naar Duitsland. Ook Baba, doodziek door de tyfus, strandde in Hongarije na een zware treinreis.
Aflevering 3: Wenen
Hoewel de reis voor Baba gevaarlijk was, vond ze telkens weer bescherming. Zo werd ze gered door haar blonde vlechten en door welwillende mensen op haar pad. Willem ontdekt dat ze voor werk aanklopte bij kamp Floridsdorf, een dependance van concentratiekamp Mauthausen. In tegenstelling tot de 70.000 Oostenrijkse joden die omkwamen in de Nazi-concentratiekampen, wist zij zich daar al snel uit de voeten te maken. Ze lijkt zich tijdens de Tweede Wereldoorlog makkelijker door Europa te bewegen dan asielzoeker Mohammad voor wie West-Europa nu een bijna onneembare vesting bleek.
Aflevering 4: Nederland
Baba bereikt Nederland en moet hier zien te aarden. Hoe dat tegenwoordig is, vertelt Alina die recent de reis maakte vanuit Rusland naar Nederland. Willem gaat 77 jaar later op onderzoek uit en diept bijzondere informatie op over Pieter Boon, de man waar zijn Baba zo verliefd op werd.
Baba is een podcast van de NTR voor NPO Radio 1, gemaakt door Willem Voogd met financiële steun van het NPO fonds
Eindredactie: Marion Oskamp
Eindmixage, sounddesign en muziek: Darius TimmerFragmenten memoires Baba: Julia Akkermans
Bron en foto © NTR
