In maart 2018 werd het Britse plaatsje Salisbury opgeschrikt door een merkwaardige zaak die uiteindelijk de hele wereld schokte. Op een bankje in een park werden een man en zijn dochter aangetroffen in kritieke conditie. Het bleek te gaan om de Russische dubbelspion Sergei Skripal die vergiftigd was met het zenuwgif novitsjok, een van de sterkste neurotoxines ter wereld. In de documentaire Secrets of the Salisbury Poisonings spreken directbetrokkenen voor het eerst over deze zaak. De lokale journalist die als eerste ter plaatse was, de politiedetective die Skripals huis doorzocht en zo zelf ook het gif binnenkreeg en de ex-dakloze die enkele maanden later een parfumflesje met gif in een vuilcontainer vond waardoor zijn vriendin kwam te overlijden. Ook de medisch specialisten die Skripal behandelden komen aan het woord, net als een bioloog die uitlegt dat met de hoeveelheid gif in het flesje wel tienduizenden doden hadden kunnen vallen. Secrets of the Salisbury Poisonings is vanaf donderdag 24 februari te zien op discovery+.
Grootschalige uitzetting
De grove aanslag op Skripal was geen gewone moordaanslag, maar moest wel georkestreerd zijn door Rusland dat de gifstof in de jaren zeventig ontwikkelde. Rusland had Skripal ooit uitgeleverd in een grote spionnenruil met het Westen. Hoewel Rusland betrokkenheid altijd heeft ontkend, liet het zien dat Rusland tot het uiterste wil gaan om dissidenten in het buitenland aan te vallen. Het leidde tot een grote diplomatieke crisis waarbij uiteindelijk 153 Russische diplomaten uit meer dan 20 landen werden uitgezet.
Wereldnieuws uit Salisbury
Voor het pittoreske plaatsje Salisbury – populair bij toeristen en dicht bij het prehistorische monument Stonehenge – betekende het dat het van de ene op de andere dag wereldnieuws werd. Niemand in Salisbury wist tot die tijd dat zij een ex-spion in hun midden hadden, hoewel velen de vriendelijk ogende man wel kenden. Het zorgde ook voor een hoop onrust, vooral vanwege het extreme gevaar van het gif.
Dodelijk luchtje
Drie maanden na de aanslag werd Salisbury als vrij van novitsjok beschouwd, maar dat bleek ijdele hoop. De voormalige dakloze Charlie Rowley vond tijdens het zoeken in vuilnisbakken een vol parfumflesje dat novitsjok bleek te bevatten. Hij gaf het nietsvermoedend aan zijn vriendin Dawn Sturgess die na gebruik meteen ernstig ziek werd met de dood tot gevolg.
Ingrijpend
De ingrijpende en zeer informatieve documentaire legt de nadruk niet zozeer op de geopolitieke gevolgen van de aanslag, maar vooral ook op de impact die het had op de betrokkenen in Salisbury, onder wie Charlie Rowley die zich nog altijd schuldig voelt voor de dood van zijn vriendin en politiedetective Nick Bailey die arbeidsongeschikt raakte. Bij beide mannen werd ook hun volledige huis afgebroken en alle bezittingen vernietigd vanwege mogelijke sporen van het gif.
Secrets of the Salisbury Poisonings is vanaf donderdag 24 februari te zien op discovery+.
