Op 2 oktober 1951 werd de eerste officiële Nederlandse televisie-uitzending vanuit Bussum uitgezonden. Precies 70 jaar later viert de NPO de spraakmakende programma’s die Nederland geïnformeerd, ontspannen en verbonden hebben. Kijk van vrijdag 1 tot en met maandag 4 oktober naar 70 jaar Nederlandse televisie waar op alle NPO-netten, NPO Start en de online kanalen tal van nieuwe, speciale programma’s te zien zijn. Naast 70 uur aan nieuwe programma’s is ook een schat aan de beste programma’s van de afgelopen 70 jaar te zien. Want televisie speelt anno 2021 nog steeds een belangrijke rol in het leven van het Nederlandse publiek, onder jong en oud. Dit blijkt uit onderzoek van DVJ Insights in opdracht van NPO*.
Nederlanders weten televisieprogramma’s op waarde in te schatten. Zo is 81% van de ondervraagden van 13+ het eens met de stelling dat televisieprogramma’s van alle tijden zijn. 74% schaart zich achter de stelling dat de programma’s een constante factor zijn. De stelling dat televisieprogramma’s onmisbaar zijn wordt door 62% van alle ondervraagden onderschreven; in de doelgroep 13-34 jaar is dit zelfs 63%.
Met de komst van streamingdiensten is het aanbod groter dan ooit. Nederlanders hebben de keuze uit een groot aantal internationale en nationale aanbieders waarbij ze zelf kiezen wat ze wanneer kijken. Toch geeft 56% van de ondervraagden aan dat ze streamingdiensten een toevoeging vinden aan het lineaire televisieaanbod, maar geen vervanging. Daarnaast verwacht 39% van de ondervraagde jongeren (13-34 jaar) juist dat ze in de toekomst meer televisieprogramma’s gaan kijken. Van het totaal aantal ondervraagden van 13+ is dit 28%.
Televisie en streamingdiensten zijn beide een bron van ontspanning. Zo kiest 32% van ondervraagden voor Nederlandse televisie als ze een avond willen ontspannen, tegenover 38% die kiest voor een streamingdienst. Als men thuis komt en wil weten wat er die dag gebeurd is, kiest 55% van de ondervraagden voor Nederlandse televisie, waarbij slechts 7% kiest voor een streamingdienst. Deze actualiteitenfunctie van televisie wordt tevens onderschreven door de keuze van 46% van de ondervraagden voor Nederlandse televisie als ze morgen willen kunnen meepraten over het meest besproken onderwerp van dat moment. 11% van de ondervraagden kiest hiervoor een streamingdienst.
De actualiteitenfunctie van televisie heeft zich bewezen tijdens de coronacrisis: 76% van de ondervraagden geeft aan de berichtgeving op televisie over corona van belang te vinden. 28% van de ondervraagden keek tijdens de coronacrisis meer naar nieuws- en actualiteitenprogramma’s op televisie.
Top 10 meest bijgebleven programma’s
70 jaar Nederlandse televisie heeft een grote schat aan uiteenlopende en memorabele programma’s en momenten opgeleverd. Maar wat zijn de programma’s, van zowel publieke als commerciële televisie, die Nederlanders het meest zijn bijgebleven?
- NOS Journaal
- Goede tijden, slechte tijden
- Boer zoekt Vrouw
- Swiebertje
- The Voice
- Wie is de Mol?
- Studio Sport
- De Wereld Draait Door
- Nieuwsuur
- EK/WK Voetbal
Naast programma’s noemden de ondervraagden ook grote gebeurtenissen, zoals de maanlanding, moord op president Kennedy, 9/11, de MH17-ramp, corona-persconferenties en huwelijken en begrafenissen van het Koninklijk Huis. Ook specifieke sportmomenten werden regelmatig genoemd, waaronder momenten tijdens de elfstedentocht en de Tour de France.
70 jaar Nederlandse televisie
Van vrijdag 1 tot en met maandag 4 oktober zijn 70 uur aan uiteenlopende nieuwe programma’s rond het thema 70 jaar Nederlandse televisie te zien. Zo sprak tv-chroniqueur Han Peekel een groot aantal televisiemakers voor 70 Jaar TV: Je Beste Vriend (Omroep MAX): een ode aan 70 jaar vriendschap tussen de kijker en de televisie, een gewaardeerde huisgenoot. Een serie waarin de passie voor het medium naar voren komt. Elke aflevering heeft een ander thema: tv als trooster, onruststoker, verhalenverteller en nar.
We zijn er inmiddels aan gewend dat we kunnen meekijken met groot nieuws. Terwijl het gebeurt en – dankzij de smartphone – waar we ook zijn. Dat was in de begintijd van televisie wel anders. In 70 jaar breaking news (NOS) wordt de ontwikkeling van breaking news geschetst, van watersnood (1953) tot watersnood (2021). Presentatoren, verslaggevers en cameramensen die de plotselinge grote nieuwsgebeurtenissen bij de mensen thuis brachten – onder wie Philip Freriks, Pia Dijkstra, Jeroen Pauw, Gijs Wanders, Jan van Loenen en Malou Petter – vertellen hoe dat in z’n werk ging. De presentatie is in handen van Winfried Baijens.
In 70 jaar Kunst en Cultuur op televisie (NTR) vieren Özcan Akyol en Dieuwertje Blok een feestje met een hoog ‘o ja’ gehalte. Samen met gasten als Adriaan van Dis, Hanneke Groenteman, Sanne Wallis de Vries, Jan Six, Wieteke van Zeil, Abdelkader Benali, Eric Corton, Tania Kross, Susan Smit, Barrie Stevens, Ralph Keuning en Ad Visser blikken Dieuwertje en Eus bijna 3 uur lang terug op 70 jaar kunst op tv.
Wat hebben de verhalen van gewone mensen betekend voor de kijker? In 70 jaar TV: persoonlijke verhalen (KRO-NCRV) maakt Anita Witzier, vanuit het oog van de kijker, een reis door het verleden van de Nederlandse televisie. Ze bezoekt mensen voor wie een bepaald tv-programma of fragment veel heeft betekend en soms zelfs bepalend is geweest voor hun verdere leven. Zo spreekt Anita met de jonge Mart en zijn moeder. Door het zien van het eerste seizoen van ‘Hij is een Zij’ besefte Mart dat hij zelf ook transgender is. En met Robert ten Brink heeft Anita een gesprek over de impact van liefdesprogramma’s.
Sinan Can en Nicolaas Veul gaan in Vreemder dan fictie (VPRO) -een rondgang door 70 jaar tv-documentaire- in gesprek over de veelzijdigheid van de Nederlandse documentaire.
Ze praten met grootmeesters die het landschap hebben veranderd: Heddy Honigmann, Cherry Duyns, Michiel van Erp, Gulsah Dogan, Tom Fassaert, Esther Gould en Sarah Sylbing. Want de verhalen uit de werkelijkheid zijn vaak vreemder dan fictie!
Wat is er zoal voorbijgekomen in de afgelopen 70 jaar op de Nederlandse televisie? En vooral, wat weten we hier nog van? In het spelprogramma Je zou het moeten weten (AVROTROS) neemt Harm Edens de kijker mee terug in onze televisiegeschiedenis en staat daarmee garant voor herkenning, verbazing en humor.
70 jaar televisie betekent ook 70 jaar sport op tv. In Wat ging er door je heen? (NOS) wordt ingezoomd op het bij sportprestaties onmisbare interview; hoe zich dat in de loop der jaren ontwikkeld heeft. Van de strak in het pak gestoken reporters met een pijp in de mond die door de sporters nog met ‘meneer’ en ‘u’ werden aangesproken tot een voetballer die bij de interviewer op schoot kruipt. Van de atleet die verguld is met elke vorm van aandacht tot – jaren later – het gevecht om een quoteje van een sporter met zonnebril en koptelefoon in de mixed zone.
De volledige programmering van 70 jaar Nederlandse televisie wordt volgende week bekend gemaakt.
Bron en foto © NPO
